Zuid Afrika

De republiek Zuid Afrika is aangesloten bij het Haags adoptieverdrag, na afronding van de adoptieprocedure in het land krijgen kinderen direct de Nederlandse nationaliteit.

Partner

De Zuid Afrikaanse partner van de NAS is Wandisa uit Kaapstad. Alle contacten met Wandisa lopen via de NAS. U dient uw vragen over de procedure aan de NAS te stellen. Vanaf het moment dat u in Zuid Afrika aankomt om uw kind op te halen, zal Wandisa de begeleiding overnemen.

Wandisa en de NAS hebben er nadrukkelijk voor gekozen om in de working agreement die tussen onze organisaties is afgesloten, iedere vorm van discriminatie uit te sluiten conform de grondwet van Zuid Afrika.

De medewerkers van Wandisa spreken Engels. Voor een goede begeleiding en communicatie is het noodzakelijk dat u deze taal goed kunt begrijpen en in ieder geval redelijk kunt spreken.

Wachtlijst

De wachtlijst voor Zuid Afrika is per 1 mei 2015 geopend voor aspirant adoptiefouders die open staan voor opname van een kindje minimaal tot de leeftijd van 6 jaar met ruime special needs.

Voor overige aspirant adoptiefouders wordt de wachtlijst tijdelijk gesloten per 1 mei 2015 in verband met reeds het aantal aanmeldingen hiervoor. Naar verwachting zullen we in de tweede helft van 2016 een herbeoordeling doen van opening van de wachtlijst. Het inschrijfnummer bij de NAS is primair van invloed op de wachtlijst positie en daarna de volgorde van intake, naast een beoordeling van de dynamische wachtlijst op basis van gewenste ouderprofielen vanuit Zuid Afrika.

Wie kunnen adopteren

De Zuid Afrikaanse grondwet staat discriminatie niet toe. Dit houdt in dat het grondwettelijk is bepaald dat iedereen die geschikt is gevonden om een kind te adopteren, voor adoptie uit Zuid Afrika in aanmerking komt. Daarbij is slechts één beperking aangegeven. Het kan voorkomen dat u in Nederland een beginseltoestemming hebt ontvangen, maar dat u wel in het JDR bent geregistreerd. In dat geval zal per situatie moeten worden beoordeeld of u bemiddelbaar bent. Dit geldt overigens niet alleen voor Zuid Afrika, maar wordt in de Zuid Afrikaanse regelgeving wel nadrukkelijk benoemd als reden om het adoptieverzoek te weigeren.

Er zijn geen eisen aan huwelijksduur, periode van samenwonen, religie of gezinssamenstelling. Alleenstaanden, samenwonenden, gehuwden, wel of niet gelovig, hetero of holebi: indien u in het bezit bent van een beginseltoestemming die is afgegeven door het Ministerie van Veiligheid en Justitie kunt u via dit contact adopteren. In de Zuid Afrikaanse regelgeving staat expliciet vermeld dat men van u verwacht dat u open staat voor de trans raciale, trans culturele en internationale aspecten van de adoptie en wat dit betekent voor een kind.

We vinden het wel belangrijk dat u de achtergrond van de kinderen goed leest. Indien deze achtergrond niet aansluit bij uw adoptiewensen, dan adviseren wij u om niet via dit contact te adopteren.

Indien er conform het gezinsrapport onvoldoende aansluiting is met de achtergronden van kinderen uit Zuid Afrika, wordt u op een pre wachtlijst voor Zuid Afrika geplaatst.  Dit geldt bijvoorbeeld indien er geen ruimte is voor opname van een special need kindje. Slechts incidenteel worden deze adoptief ouders opgenomen op de wachtlijst voor Zuid Afrika.

Voorrangsbeleid

Het voorrangsbeleid van de NAS is niet van toepassing voor wat betreft leeftijd van de aspirant adoptieouders.

Er is veel behoefte aan ouders die een HIV positief en/of ouder kind (tot en met 8 jaar) en/of sibling groep willen opnemen. Indien u bijvoorbeeld ruim open staat voor één van de veel voorkomende special needs zoals HIV, of u staat open voor opname van een sibling groep waarbij tenminste één kind ouder dan 6 mag zijn, dan kunt u voorrang krijgen op de dynamische wachtlijst van de NAS en komt u mogelijk eerder in aanmerking voor een intakegesprek. Periodiek wordt - in overleg met ons contact in Zuid Affrika - bepaald aan welk profiel van ouders voorrang gegeven gaat worden binnen de dynamische wachtlijst.  Uit uw gezinsrapport moet blijken dat u de opname van een dergelijk kind/kinderen in uw gezin is goedgekeurd.

Wachttijd tot voorstel

Omdat Zuid Afrika een nieuw contact is van de NAS, is nog geen goede indicatie te geven voor de wachttijd tot voorstel. De verwachting is dat de wachttijden zeer uiteen zullen lopen en afhankelijk zullen zijn van de adoptiewensen van de aspirant adoptieouders.

In het algemeen is een wachttijd (aanzienlijk) langer indien de ouders zeer specifieke wensen hebben ten aanzien van geslacht, leeftijd en gezondheid. Indien aspirant adoptief ouders ruime mogelijkheden hebben voor het op te nemen kind (leeftijd, geen voorkeur voor geslacht en ruime grenzen in special needs) kan de wachttijd korter zijn.

Om een plaatsing reëel mogelijk te maken, vragen de NAS en Wandisa aan aspirant adoptieouders om een bandbreedte van minimaal 2 jaar aan te houden bij de opname van één kind en een bandbreedte van minimaal 4 jaar bij de opname van twee kinderen tegelijk. Met bandbreedte bedoelen wij de minimale en maximale leeftijd van het kind bij voorstel. U kunt een kleinere bandbreedte aangeven, maar de kans op een geslaagde bemiddeling wordt daarmee kleiner zo niet onmogelijk.

Kinderen die direct na de geboorte wees of verlaten worden, zijn bij voorstel tenminste 6 maanden oud. Dit komt omdat een kind eerst ter adoptie in Zuid Afrika moet zijn aangeboden. Een adoptiewens van een kind jonger dan 12 maanden geeft dan ook weinig kans op een geslaagde bemiddeling, zeker indien dit samen gaat met een specifieke wens voor een geslacht en/of medische achtergrond.

De NAS streeft naar een evenwichtige samenstelling van de groep wachtende ouders om op die manier zo goed mogelijk vanuit de behoefte van kinderen te kunnen matchen.

Afreizen na voorstel

Het afreizen na voorstel varieert tussen twee weken en twee maanden en is mede afhankelijk van de beschikbaarheid van de rechtbank en social workers.

Verblijfstijd

De adoptieprocedure in Zuid Afrika neemt circa 4 - 6 weken in beslag. De aangegeven verblijfsduur is indicatief, langer en (soms) korter verblijf is mogelijk. In deze periode is de gewenning met het kind, de procedure bij de rechtbank, de afgifte van het certificate of conformity en de afgifte van het Nederlandse paspoort. In geval van adoptie door een stel dienen beide ouders gedurende de hele procedure aanwezig te zijn.

Leeftijd van de kinderen die voor adoptie in aanmerking komen

De kinderen zijn in de leeftijd vanaf 6 maanden tot 6 jaar. Indien er sprake is van siblings, kan het ook voorkomen dat een kind ouder dan 6 jaar is. Sinds enige tijd is het in Nederland ook mogelijk om een kind dat alleen wordt geadopteerd tot 8 jaar op te nemen. Indien u hiervoor open staat, dient voorafgaand aan uw bemiddeling al de mogelijkheid voor opname van een kind tot 72 maanden beschreven te zijn uw gezinsrapport.

Achtergrond van de kinderen

Adoptabele kinderen zijn (aids-)wezen, vondelingen, kinderen die zijn verlaten of kinderen waarvan de ouders uit de ouderlijke macht zijn ontzet. Over de (familie) achtergrond van de kinderen is soms wel maar meestal niet veel bekend. Soms is de exacte geboortedatum niet bekend.

Zoals in alle Afrikaanse landen is HIV een groot probleem in Zuid Afrika. Niet alle zwangere vrouwen krijgen prenatale zorg, waardoor kinderen HIV positief ter wereld komen. Indien tijdens de bevalling wel medicatie is toegediend om besmetting te voorkomen, kan het voorkomen dat kinderen later via borstvoeding alsnog besmet raken.

In de overeenkomst met Wandisa is afgesproken dat de focus van onze samenwerking ligt op kinderen met special needs. Deze kinderen zijn zowel nationaal als internationaal moeilijk plaatsbaar. Hierbij gaat het zowel om medische special needs als ook om sociale special needs.

Bij het voorstel wordt een medisch, psychologisch en sociaal maatschappelijk rapport overhandigd. Indien nodig vraagt de NAS om een second opinion of een aanvullend medisch of maatschappelijk onderzoek.

Siblings

Het is mogelijk om siblings te adopteren. Zeer incidenteel komen voorstellen voor sibling groepen van 3 of 4 kinderen voor. Zowel biologische als sociale siblings zijn adoptabel. Indien u open staat voor opname van een sibling groep waarbij één of meerdere kinderen (ruim) ouder is dan 6 jaar dan horen we dat graag van u.

Child headed households

Een heel specifiek Afrikaans probleem zijn de child headed households . Bij dit fenomeen neemt na het overlijden van de ouders het oudste kind de zorg voor de jongere siblings op zich. Incidenteel wordt ook voor deze kinderen een adoptiegezin gezocht. Adoptie van een dergelijke sibling groep vraagt bijzondere vaardigheden van de adoptieouders: het zorgende kind zal geleidelijk het vertrouwen moeten krijgen om de zorg ‘over te dragen' aan de adoptieouders en zelf weer kind te kunnen zijn. Het spreekt voor zich dat het kind hiervoor de ruimte moet krijgen van de adoptieouders. Bent u een adoptiegezin dat in aanmerking wil komen voor de opname van een sibling groep met een dergelijke bijzondere achtergrond, dan vernemen we dat graag van u!

Procedure

Uw dossier wordt na intake en dossierverzameling door de NAS opgestuurd naar Wandisa. In principe kan een voorstel voor een kind uit heel Zuid Afrika komen, u reist altijd naar de plaats waar het kind tot moment van voorstel woont. U maakt eerst kennis met het kind in het kindertehuis, de periode is afhankelijk van de leeftijd en de achtergrond van het kind. Na de kennismaking mag u het kind meenemen naar uw verblijfsplaats en zal u door Wandisa worden begeleid in de rechtbankprocedure. Na de adoptieuitspraak regelt Wandisa voor u de afronding van het papierwerk waarna u bij de Nederlandse ambassade het paspoort kunt aanvragen en u na afgifte hiervan naar huis kunt reizen.

Gezondheid van de kinderen

In de meeste gevallen zullen de kinderen een belastte achtergrond hebben. Bij kinderen die in een tehuis leven is al snel sprake van een medisch dossier. Het gaat dan om aandoeningen als gevolg van eenzijdige voeding, oor en oog ontstekingen, langdurige verkoudheid, parasieten en dergelijke. Deze aandoeningen zijn in Nederland goed te behandelen en zullen niet van blijvende aard zijn. Wel kunnen ze een achterstand veroorzaken waar kinderen soms lang voor nodig hebben om deze in te halen. Het komt ook wel voor dat een achterstand niet meer in de halen is, dit zal pas duidelijk zijn na thuiskomst in Nederland.

Daarnaast komt HIV besmetting regelmatig voor. Dit kan door overdracht bij de geboorte, borstvoeding of misbruik zijn veroorzaakt. Andere veel voorkomende medische special needs zijn vroeggeboorte, blootstelling aan drugs en/of alcohol tijdens de zwangerschap, achterstanden in ontwikkeling of leervermogen. Ook sociaal belastte achtergronden komen voor, soms in combinatie met een medisch dossier. Het gaat daarbij over het algemeen om trauma's als gevolg mishandeling, misbruik, verlating of een combinatie daarvan.

Aspirant adoptief ouders voor wie in het gezinsrapport vermeld staat dat zij een zo jong en/of zo gezond mogelijk kind willen adopteren, raden wij af om een procedure in Zuid Afrika op te starten omdat de wachttijd tot voorstel te lang kan zijn en er wellicht nooit een voorstel zal komen.

Geslachtsvoorkeur

Het is mogelijk om een voorkeur voor een geslacht op te geven indien deze voorkeur voor u van essentieel belang is. Het opgeven van een expliciete voorkeur kan echter vertraging in uw procedure opleveren. Indien u slechts een lichte voorkeur hebt voor een geslacht, maar u staat ook open voor opname van een kind van een ander geslacht, adviseren wij u om geen geslachtsvoorkeur op te geven.

Kinderen meenemen op de adoptiereis

De NAS vindt het wenselijk dat kinderen die al in het gezin aanwezig zijn mee gaan op de adoptiereis. U dient zich wel te realiseren dat veel gebieden in Zuid Afrika gevaarlijk zijn, zowel in de grote steden als op het platteland. Zowel hierdoor als door de opname van een nieuw kind in uw gezin, kunt u beperkt zijn in uw mobiliteit.

Adoptiekosten